آسانسور دارای تاریخچه‌ای طولانی در تاریخ بشر می‌باشد و حوزه‌ی تغییرات آن از ایام قدیم با دستگاه‌های بالابر بَدَوی که بوسیله‌ی قدرت بازوان افراد و حیوانات و یا حتی نیروی آب آغاز شده و به بالابرهای پیشرفته‌ی امروزی می‌رسد که دارای کنترل‌های هوشمند می‌باشد. واژه‌ی آسانسور یک واژه‌ی فرانسوی به معنای بالابر و آسان‌بر است. بالابرهای امروزی با استفاده از سیستم‌های کامپیوتری پیچیده به پردازش الگوهای حرکتی پیچیده مشغول می‌شوند به طوری که هر مسافر با کمترین میزان معطلی روبرو باشد. همچنین این اختراع قدیمی بشری روز به روز با طراحی‌های هنری، سیستم‌های تهویه‌ی متبوع، موتورهای بهینه‌تر، صفحات لمسی و دیگر موارد، پیشرفته‌تر می‌شود. این اختراع و یا کشف بشری باعث شده تا شکل زندگی بشر تغییر یابد. در گذشته بدلیل سخت بودن پیمایش، پله‌های ساختمان‌ها عمدتاً کوتاه بودند. اما با اختراع، توسعه و بهبود آسانسور این امکان به بشر داده شد تا ساختمان‌هایی بلند مرتبه بسازد و استفاده‌ای بهینه‌تر از زمین داشته باشد. این اختراع باعث شد تا شهرها متراکم‌تر و بلندتر از همیشه باشند.
آسانسور دارای تاریخچه‌ای طولانی در تاریخ بشر می‌باشد و حوزه‌ی تغییرات آن از ایام قدیم با دستگاه‌های بالابر بَدَوی که بوسیله‌ی قدرت بازوان افراد و حیوانات و یا حتی نیروی آب آغاز شده و به بالابرهای پیشرفته‌ی امروزی می‌رسد که دارای کنترل‌های هوشمند می‌باشد. واژه‌ی آسانسور یک واژه‌ی فرانسوی به معنای بالابر و آسان‌بر است. بالابرهای امروزی با استفاده از سیستم‌های کامپیوتری پیچیده به پردازش الگوهای حرکتی پیچیده مشغول می‌شوند به طوری که هر مسافر با کمترین میزان معطلی روبرو باشد. همچنین این اختراع قدیمی بشری روز به روز با طراحی‌های هنری، سیستم‌های تهویه‌ی متبوع، موتورهای بهینه‌تر، صفحات لمسی و دیگر موارد، پیشرفته‌تر می‌شود. این اختراع و یا کشف بشری باعث شده تا شکل زندگی بشر تغییر یابد. در گذشته بدلیل سخت بودن پیمایش، پله‌های ساختمان‌ها عمدتاً کوتاه بودند. اما با اختراع، توسعه و بهبود آسانسور این امکان به بشر داده شد تا ساختمان‌هایی بلند مرتبه بسازد و استفاده‌ای بهینه‌تر از زمین داشته باشد. این اختراع باعث شد تا شهرها متراکم‌تر و بلندتر از همیشه باشند.
گاه‌شناسی وسایل بالابر اولیه
آنطور که از شواهد تاریخی ثبت شده پیداست، این دستگاه اولین بار در سال ۲۳۶ پیش از میلاد توسط ارشمیدس ریاضیدان یونانی ساخته شد. آسانسورهای ابتدایی مانند آنچه که ارشمیدس ساخت، عمدتاً شامل پلتفرم‌هایی از جنس چوب می‌شدند که توسط طناب‌های سترگ و از طریق یک شَفت عمودی توسط افراد و یا حیوانات کشیده می‌شدند و به این ترتیب بالا و پایین می‌رفتند. ساده بودن قطعات آسانسور باعث می‌شد تا تعمیرات آسانسور به سهولت انجام پذیرد؛ چرا که تنها چیزهایی که برای تعمیر آن مورد نیاز بود، یا چوب بود، یا طناب، و یا تعویض نفر یا حیوان! این ابزار عمدتاً برای حمل و نقل عمودی اشیای سنگین مثل سنگ‌ها استفاده می‌شد اما نبوغ ارشمیدس اختراع آن را به اولین ابزار ثبت شده در تاریخ برای حمل و نقل عمودی افراد تبدیل نمود.
تکنولوژی این ابزار تقریباً تا قرن‌های متمادی یکسان باقی ماند تا زمانی که بالاخره پادشاه فرانسه یعنی لویی پانزدهم دستگاهی تحت عنوان “صندلی پرنده” را در کاخ ورسای نصب نمود. این ابزار در واقع یک آسان‌بر بود که برای استفاده افراد تهیه شده بود و سیستم استفاده شده در آن با بالابرهای پیشین فرق داشت.
انقلاب صنعتی نیاز به حمل و نقل مواد خام را در مقدار زیاد می‌طلبید که با اختراع موتور بخار در سال ۱۷۶۵ این نیاز تا حدود زیادی رفع شد. در همین زمان بود که با ساخت تیرآهن ساخت ساختمان‌های بلندمرتبه امکان‌پذیر شد و همین باعث شد تا با استفاده از موتور بخار بالابرهایی برای ساختمان‌های بلندمرتبه ساخته شود. قطعات آنها تا حدی پیچیده‌تر بودند و تعمیرات آسانسور در این دوره تا حدی پیچیده‌تر و فنی‌تر شد. صنعت پیشرو در این زمینه کارخانجات نساجی بودند. یکی از این کارخانجات در سال ۱۸۰۳ دستگاهی را تهیه نمود که برای حمل و نقل عمودی کارگران و مواد اولیه جهت تولید پارچه میان طبقات کارخانه استفاده می‌شد. بهبود مکانسیم این دستگاه نهایتاً باعث شد تا با تلاش‌های مخترع معروف ویلیام استرات؛ اولین نمونه بالابرهای نفربر مورد استفاده‌ی عمومی در سال ۱۸۳۵ در انگلستان و آمریکا معرفی شوند.
با اختراع، توسعه، و بهبود آسانسور این امکان به بشر داده شد تا ساختمان‌هایی بلندمرتبه بسازد و استفاده‌ای بهینه‌تر از زمین داشته باشد. این اختراع باعث شد تا شهرها متراکم‌تر و بلندتر از همیشه باشند.
در انگلستان معماران معروف این کشور یعنی بورتون و هورمر نمایشگاهی با الهام‌گیری از رم باستان ساختند. در این ساختمان یک اتاق بالارونده ایجاد شد که با بالا بردن توریست‌ها به آنها امکان دید ۳۶۰ درجه شهر را می‌داد.
در همین دوره بود که اولین بالابرهای هیدرولیکی معرفی شدند. این دستگاه‌ها که به نیروی فشار روغن و یا آب تکیه کرده بودند، به طور کلی از نمونه‌های استفاده کننده از نیروی بخار و کابل ایمن‌تر تلقی می‌شدند، اما هر چقدر که ساختمان‌ها بلند مرتبه‌تر می‌شدند، چاه دفن شده برای این بالابرها باید عمیق‌تر می‌شد. به همین دلیل استفاده از آنها محدودتر بود.
تکنولوژی آسانسور در عصر مدرن
با آغاز قرن بیستم، این اختراع که اکنون صنعت مخصوص به خود را دارد، با پیشرفت‌های زیادی روبرو شد و چه بسا بسیاری از پیشرفت‌های بشری مدیون همین اختراع باشد. بازار ساختمان‌های آسمان‌خراش و ساختمان‌های آپارتمانی در دهه‌ی ۲۰ میلادی در ایالات متحده از اقبال زیادی برخوردار بود. در طول جنگ جهانی دوم تولیدکنندگان به ساخت مواد اولیه‌ی جنگی می‌پرداختند اما با بازگشت رزمندگان آمریکایی نیاز به مسکن بیش از پیش احساس شد و به این ترتیب نیاز به آپارتمان‌ها و ساختمان‌های بلندمرتبه بیشتر احساس شد. استفاده از این ساختمان‌ها امکان‌پذیر نبود مگر با استفاده از همین اختراع قدیمی اما کاربردی. این صنعت در دهه‌ی ۴۰ و ۵۰ با پیشرفت‌های زیادی مانند صفحه کلید طبقات، سیستم‌های ترمز پیشرفته و حتی اسکنرهای درب اولیه روبرو شد. در دهه‌ی ۶۰ و ۷۰ سیستم‌های هم‌سطح‌سازی مغناطیسی و دیگر پیشرفت‌های تکنولوژیکی به شکل استانداردهای مورد نیاز در آمدند. امروزه نیز در قطعات آسانسور از مدارهای پیشرفته، موتورهای با سرعت بالا، سیستم‌های برنامه‌ریزی کامپیوتری پیشرفته و… استفاده می‌شود.
| با آغاز قرن بیستم، این اختراع که اکنون صنعت مخصوص به خود را دارد با پیشرفت‌های زیادی روبرو شد و چه بسا بسیاری از پیشرفت‌های بشری مدیون همین اختراع باشد. |
جمع‌بندی:
آسانسور یکی از قدیمی‌ترین اختراعات بشر است و شاید یکی از مهم‌ترین آنها. بشر همواره به دنبال تسهیل حمل و نقل بوده و هنگامی که در مورد حمل و نقل عمودی صحبت می‌کنیم، باید اهمیت و سختی آن را نیز به خاطر داشته باشیم. در واقع می‌توان گفت لازمه‌ی پیشرفت شهرها و توسعه‌ی آنها به شکل امروزی، بهبود حمل و نقل عمودی و به بیان بهتر پیشرفت و بهبود تکنولوژی آسانسور بوده است؛ چرا که پیمایش سازه‌های عظیم امروزی و سرهم‌سازی مواد سازنده‌ی آنها بدون استفاده از این اختراع امری ناشدنی و به دور از ذهن خواهد بود. شاید در آینده‌ای نه چندان دور نیز از این اختراع بشری برای حمل و نقل به خارج از فضای کره زمین استفاده شود به طوری که جایگزین موشک‌های فضایی شوند!!!
